Lembaga kolonial di tingkat pusat yang fungsinya lebih kepada sebagai Dewan penasehat adalah

Mnuru Baan Pkrja Kom Nasonal Pu sa (BP KNIP), jumlah anggoa KNID ngka karsnan nukan sbanyak – banyaknya 100 orang, sangkan unuk ap kabupan aau koa yang brhak mngaur an mngurus rumah angga snr, sbanyak – banyaknya 50 orang (R. Jonaro, 1979 : 77). Mnuru pnjlasan UU Nomor 1 Tahun 1945, Kom Nasonal Darah mmlh sbanyak – banyaknya 5 orang sbaga anggoa baan kskuf yang brsama – sama ngan an pmpn olh Kpala Darah mnjalankan pmrnahan shar – har arah masng – masng. Dalam prkmbangan brkunya, Kom Nasonal Darah ngka kawanan an kcamaan bubarkan, shngga yang aa hanya ngka karsnan an kabupan. Sbaga baan prwaklan rakya arah, lmbaga n kmuan brgan nama mnjaDwan Prwaklan Rakya Darah (DPRD). Mskpun mkan para anggoa DPRD n blum plh mlalu pmlhan umum, mlankan mlalu pnunjukan aau pngangkaan. Knyaaannya, sbagan bsar anggoa DPRD n brasal ar para anggoa Kom Nasonal Darah yang lama (bak ngka karsnan maupun kabupan). Brasarkan pnlusuran okumnas, sul mukan nformas nang kbraaan Kom Nasonal Darah Kabupan Jmbr. Kakrsaan okumnas sra para plaku sjarah yang rr ar para okoh plaku masa lalu yang brkprah bang u mnja knala rsnr unuk mnskrpskan kbraaan lmbaga KNID Kabupan Jmbr alam pro waku u.

Slah Agrs Mlr prama ahun 1947, pnjajah Blana mmbnuk “Dwan – Dwan Prwaklan Rakya” ap kabupan ngan jalan laksanakan Pmlhan Umum scara mokras. Oronans anggal 13 Agusus 1948 (Saasbla No 170) Rcomba (Rgrngs Commsars Bsuur Aanglgnhn) mmbr ksmpaan paa rakya sluruh Jawa Tmur mlaksanakan Pmlhan Umum unuk mmlh calon wakl – wakl rakya yang suah srl uuk alam DPRS Kabupan an Koa sluruh Jawa Tmur, an paa bulan Spmbr 1948 laksanakanlah Pmlhan Umum yang mlahrkan rbnuknya Dwan Dwan Prwaklan Rakya Smnara (Sjarah Prop. Djawa Tmur). Scara klmbagaan, DPRS bnukan Blana u bsa rwuju sluruh Jawa Tmur yang kmuan paa anggal 14 Okobr 1948 laksanakan plankan DPRS Kabupan Jmbr. Hasl pnulusuran okumnas arsp – arsp yang brkaan ngan DPRS yang aa Kabupan Jmbr ak mukan aa nang DPRS bak yang mnyangku bnuk organsas, srukur, an anggoa. Hanya rapa aa bahwa paa ahun 1950 brasarkan Kpuusan DPRS Nomor: Dk.2/U/III anggal 14 Agusus 1950 an sura nomr Dk.6/PD.III anggal 30 – 09 – 1950 unjuk bbrapa orang unuk uuk alam pana prsapan pmbnukan DPRD Smnara (DPRDS). Paa anggal 10 Jul 1948, Pmrnah Inonsa saa u mmbrlakukan Unang -unang Nomor 22 ahun 1948 yau Unang – unang Pokok nang Pmrnahan Darah. Mnuru pasal 2 UU n, Pmrnah Darah rr ar Dwan Prwaklan Rakya Darah (DPRD) an Dwan Pmrnah Darah (DPD). Dngan mkan, unuk prama kalnya scara rsm slah Dwan Prwaklan Rakya Darah (DPRD) paka sbaga baan lgslaf arah. Unang – Unang Nomor 22 Tahun 1948 scara jlas mnnukan bahwa jumlah an komposs kanggoaan sra pmlhan anggoa DPRD akan nukan brasarkan unang-unang rsnr. Dalam prkmbangan slanjunya, pmrnah kmuan mmbrlakukan Unang – unang Nomor 7 ahun 1950 nang Pmlhan Dwan Prwaklan Rakya Darah.

Lmbaga karspan Inonsa, spr yang ka knal skarang n, scara faco suah aa sjak 28 Januar 1892, kka Pmrnah Hna Blana mnrkan Lanarchf. Paa anggal rsbu kukuhkan pula jabaan lanarchvars yang branggungjawab mmlhara arsp-arsp paa masa VOC hngga masa pmrnahan Hna Blana unuk kpnngan amnsras an lmu pngahuan, sra mmbanu klancaran plaksanaan pmrnahan. Aapun lanarchvars prama aalah Mr. Jacob Ann van r Chjs yang brlangsung hngga ahun 1905. Pnggan Mr. Jacob Ann van r Chjs aalah Dr. F. Haan 1905 - 1992 yang hasl karya-karyanya banyak paka sbaga rfrns bag ahl-ahl sjarah Inonsa. Pnggan Haan aalah E.C. Go Molsbrgn, yang mnjaba ar ahun 1922 -1937. Pjaba Lansarchvars yang rakhr paa masa Pmrnahan Hna Blana aalah Dr. Frans Rjnr Johan Vrhovn ar 1937 - 1942.

Paa masa prgrakan nasonalsm kbangsaan Inonsa, ruama paa ahun 1926-1929, Pmrnah Hna Blana brusaha mnangks an mnolak unuan Inonsa Mrka. Dalam rangka pnolakan rsbu, Lansarchf mnapa ugas khusus, yau: ku sra scara akf alam pkrjaan lmah unuk pnulsan sjarah Hna Blana, sra mngawas an mngamankan pnnggalan-pnnggalan orang Blana. Paa ahun 1940-1942 pmrnah Hna Blana mnrbkan Arschf Oronan yang brujuan mnjamn kslamaan arsp-arsp pmrnah Hna Blana, yang snya anara lan :

     Smua arsp-arsp pmrnah aalah hak mlk unggal pmrnah.Baas arsp baru aalah 40 ahun
    Arsp-arsp yang mlampau masa usa 40 ahun prlakukan scara khusus mnuru prauran-prauran rnu               srahkan kpaa Algmn Lanarchf Baava (Jakara)

Kobunsjokan (1942 - 1945)

Masa pnuukan Jpang mrupakan masa yang sp alam una karspan, karna paa masa u hampr ak mwarskan pnnggalan arsp. Olh karna u, Arsp Nasonal RI ak mmlk khasanah arsp paa masa pnuukan Jpang. Lmbaga Karspan yang paa masa Hna Blana brnama Lanarchf, paa masa pnuukan Jpang brgan ngan slah Kobunsjokan yang mpakan bawah Bunkyokyoku. Sbagamana pgawa-pgawa Blana lannya, sbagan pgawa Lanarchf pun masukkan kamp awanan Jpang. Mskpun mkan, paa masa rsbu poss Lanarchf sanga pnng bag orang-orang Blana yang ngn mnapakan krangan asal-usul kurunannya. Krangan ar arsp rsbu prlukan unuk mmbbaskan r ar awanan Jpang, jka mrka apa mnunjukkan buk urunan orang Inonsa msk bukan ar hasl prnkahan.

ARSIP NEGERI (1945 - 1947)

Scara yurs, kbraaan lmbaga karspan Inonsa mula sjak proklamaskan kmrkaan Inonsa 17 Agusus 1945. Namun mkan ak pungkr, bahwa kbraaan an prkmbangan Arsp Nasonal RI mrupakan hasl ar pngalaman kgaan an organsas karspan paa masa pmrnah Kolonal Blana (lanarchf)  an prouk-prouk karspannya. Slah kmrkaan Rpublk Inonsa, lmbaga karspan (lanarchf) ambl olh pmrnah RI an mpakan alam lngkungan Kmnran Pnkan Pngajaran an Kbuayaan, an br nama Arsp Ngr. Kbraaan Arsp Ngr n brlangsung sampa prngahan ahun 1947 kka pmrnah NICA aang k Inonsa.

LANDSARCHIEF (1947 - 1949)

Sjak Blana mlancarkan agrs mlr yang prama an brhasl mnuuk wlayah Inonsa ahun 1947, kbraaan Arsp Ngr ambl alh kmbal olh pmrnah Blana. Nama Lmbaga Arsp Ngr brgan lag mnja Lansarchf kmbal. Sbaga pmpnan Lansarchf  aalah Prof.W. Ph. Coolhaas  yang mnjaba hngga brrnya Rpublk Inonsa Srka (RIS) an akunya kaulaan Pmrnah Rpublk Inonsa olh Blana paa akhr ahun 1949. Slah u lmbaga karspan kmbal kangan Pmrnah Rpublk Inonsa.

ARSIP NEGARA (1950-1959)

Slah Konfrns Mja Bunar  anggal 27 Dsmbr1949,  Pmrnah Blana mlaksanakan pngmbalan kaulaan kpaa Pmrnah Rpublk Inonsa, rmasuk  pngmbalan lmbaga-lmbaga pmrnah. Sbagamana ahun1945-1947, lansarchf mpakan kmbal bawah Kmnran Pnkan Pngajaran an Kbuayaan (PP an K). Paa masa pngamblalhan Lansarchf olh pmrnah Rpublk Inonsa Srka, mash usahakan konsps asl nang sausnya sbaga Arsp Ngr RIS. Hal rsbu maksukan agar arsp-arsp pmrnah pusa apa salurkan k Arsp Ngr RIS. Namun mkan konsp Arsp Ngr u ak brahan lama. Paa anggal 26 Aprl 1950 mlalu SK Mnr PP an K nomor 9052/B, nama Arsp Ngr brubah mnja Arsp Ngara RIS.  Sangkan sbaga pmpnan lmbaga Arsp Ngara rsbu aalah Prof. R. Sokano. Prof. R. Sokano mrupakan orang asl Inonsa yang prama kalnya mmmpn lmbaga karspan Inonsa. Kpmmpnan Prof. R. Sokano brlangsung slama nam ahun hngga ahun 1957. Sbaga pnggannya aalah Drs. R. Mohamma Al, sorang sjarawan yang mnuls buku Pnganar Ilmu Sjarah Inonsa. Prganan n mrupakan awal prubahan asar alam kpmmpnan Arsp Ngara, karna unuk prama kalnya slah Kpala Arsp Ngara paka unuk jabaan rsbu. Nama Arsp Ngara scara rsm paka hngga ahun 1959.

ARSIP NASIONAL (1959-1967)

Arsp Nasonal bawah Kmnran PP an K

Paa masa kpmmpnan Drs. R. Mohamma Al upayakan brbaga usaha unuk mnngkakan pran an saus lmbaga Arsp Ngara. Langkah prama yang ambl aalah mmasukkan Arsp Nagara alam Lmbaga Sjarah paa Kmnran PP an K. Prubahan u apkan mlalu Sura Kpuusan Mnr nomor 130433/5, anggal 24 Dsmbr 1957. Brasarkan SK mnr PP an K nomor69626/a/s nama Arsp Ngara brgan mnja Arsp Nasonal. Prubahan n brlaku suru smnjak 1 Januar 1959.

Arsp Nasonal bawah Kmnran Prama RI (1961-1962)

Prubahan klmbagaan Arsp Nasonal ak brhn sampa su. Brasarkan Kpuusan Prsn RI nomor 215 anggal 16 M 1961, pnylnggaraan sgala urusan Arsp Nasonal pnahkan k Kmnran Prama RI, rmasuk wwnang, ugas an kwajban, prlngkapan marl an prsonala, sra hak-hak an kwajban kuangan an lan-lan. Tugas an Fungs Arsp Nasonal mngalam prluasan, sjak kluarnya Prauran Prsn nomor 19 anggal 26 Dsmbr 1961 nang Pokok-pokok Karspan Nasonal. Brasarkan Kpuusan Prsn rsbu, ugas an fungs arsp Nasonal ak hanya mnylnggarakan karspan sas saja, akan ap juga rlba alam pnylnggaraan karspan baru (nams).

Arsp Nasonal bawah Mnr Prama Bang Khusus. (1963-1964)

Brasarkan Kpuusan Prsn RI No.188 ahun 1962, Arsp Nasonal RI mpakan bawah Wakl Mnr Prama Bang Khusus. Pnmpaan Arsp Nasonal Bang Khusus maksukan supaya arsp lbh prhakan, karna bang n khusus prunukkan bag ujuan pnlan sjarah.

Arsp Nasonal bawah Mnko Hubra (1963-1966)

Paa ahun 1964 nama Kmnran Prama Bang Khusus brgan mnja Kmnran Komparmn Hubungan ngan Rakya (Mnko Hubra). Prubahan rsbu ssuakan ngan ugas an fungsnya alam mngkoornas kmnran-kmnran ngara. Dngan brgannya nama kmnran rsbu, oomas Arsp Nasonal braa bawah kmnran yang baru rsbu. Dbawah kmnran n, Arsp Nasonal mnapa ugas unuk mlakukan pmbnaan arsp. Namun mkan, prubahan rsbu ak mmpngaruh ugas an fungsArsp Nasonal sbagamana yang rcanum alam Prauran Prsn No.19 ahun1961.

Arsp Nasonal bawah Wakl Prana Mnr Bang Lmbaga-lmbaga Polk (1966-1967)

Brasarkan Kpuusan Wakl Prana Mnr No.08/WPM/BLLP/KPT/1966, Arsp Nasonal mpakan bawah Wapram RI bang Lmbaga-lmbaga Polk. Namun scara fungsonal, Arsp Nasonal ap mmusakan kgaan-kgaan lmah an ksjarahan.

ARSIP NASIONAL REPUBLIK INDONESIA (1967 - SEKARANG)

Tahun 1967 mrupakan suau pro yang sanga pnng bag Arsp Nasonal, karna brasarkan Kpuusan Prsn 228/1967 anggal 2 Dsmbr1967, Arsp Nasonal apkan sbaga Lmbaga Pmrnah Non Dparmn yang branggungjawab langsung kpaa Prsn. Smnara anggaran pmblanjaannya bbankan kpaa anggaran Skrara Ngara. Pnapan Arsp Nasonal sbga Lmbaga Pmrnah Non Dparmn prkua mlalu Sura Pmpnan MPRS No. A.9/1/24/MPRS/1967 yang mngaskan, bahwa Arsp Nasonal sbaga apara kns pmrnah ak brnangan ngan UUD 1945, bahkan mrupakan pnympurnaan pkrjaan bawah Prsum Kabn. Dngan saus baru rsbu, maka paa ahun 1968 Arsp Nasonal brusaha mnyusun pngajuan sbaga brku:

    Mngajukan usulan prubahan Arsp Nasonal mnja Arsp Nasonal RI.Mngajukan usulan prubahan Prps No.19/1961 mnja Unang-unang nang Pokok-pokok Karspan.

Usulan-usulan rsbu hngga masa brakhrnya kpmmpnan Drs.R. Mohamma Al (1970) blum rlaksana. Olh karna u Dra. Sumarn, wana prama yang mnjaba sbaga kpala Arsp Nasonal, brjuang unuk mlanjukan ca-ca pmmpn sblumnya.  Aas usaha-usaha blau, sra aas ukungan Mnr Skrars Ngara Suharmono, SH, ca-ca alam mmajukan Arsp Nasonal rcapa ngan kluarnya Unang-Unang Nomor 7 ahun 1971, yang kmuan knal ngan Unang-unang nang Knuan-knuan Pokok Karspan. Tga ahun kmuan, brasarkan Kpuusan Prsn No.26 Tahun 1974 scara gas mnyaakan, bahwa Arsp Nasonal ubah mnja Arsp Nasonal Rpublk Inonsa yang brkuukan Ibukoa RI an langsung branggungjawab kpaa Prsn.  Dngan kpuusan rsbu, maka scara yurs Arsp Nasonal RI sah sbaga Lmbaga Pmrnah Non Dparmn.

Kbjakan k arah pmkran unuk pnympurnaan ugas an fungs Arsp Nasonal RI wujukan paa masa kpmmpnan DR. Norha Magsar, yang mnggankan Dra. Somarn sbaga kpala Arsp Nasonal ahun 1991 hngga ahun 1998. Paa masa kpmmpnan blau rja prubahan srukur organsas yang baru ngan kluarkannya Kpuusan Prsn RI nomor 92 ahun 1993 nang Kuukan, Tugas, Fungs, Susunan Organsas an Taa Krja Arsp Nasonal RI. Brasarkan Kpprs rsbu Arsp Nasonal RI sngka ngan ANRI. Prubahan yang cukup mncolok aalah pngmbangan srukur organsas ngan aanya Dpu Pmbnaan an Dpu Konsrvas, Pmbnukan Un Plaksana Tkns an pnggunaan slah unuk Prwaklan Arsp Nasonal RI Darah TK I mnja Arsp Nasonal Wlayah. Srng ngan pngmbangan srukur organsas rsbu, blau juga mngmbangkan SDM bang karspan; yakn mrkru pgawa baru sbaga arspars. Olh karna u, paa masa rsbu jumlah arspars ANRI mnngka rass. Puncaknya aalah ahun 1995-1996, mana jumlah arspars ANRI Pusa mncapa 137 orang. Kpmmpnan Dr. Norha Magsarsbaga kpala Arsp NasonalRI brlangsung hngga ahun 1998. Sbaga pnggannya aalah DR. Mokhls Pan (manan Dpu Konsrvas ANRI an manan Kpala ANRI Wlayah Ujung Panang).

Paa masa kpmmpnan DR. Mokhls Pan, blau mlanjukan kbjakan kpmmpnan sblumnya. Dalam rangka mnngkakan wuju ssm karspan nasonal yang hanal, blau mncanangkan vs ANRI, yakn mnjakan arsp sbaga smpul pmrsau bangsa. Srng ngan prkmbangan polk an pmrnahan ra rformas, sra alam rangka fkvas an fsns, maka Prsn mlalu Kpuusan Prsn nomor 17 Tahun 2001 mngaur kuukan, ugas an fungs, susunan organsas an aakrja Lmbaga Pmrnah Non Dparman. Shubungan ngan hal rsbu, srukur organsas ANRI pun ssuakan ngan Kpuusan Prsn rsbu. 

Sjak lanknya Drs. Oman Syahron, M.S. Tanggal 3 Jun 2003, mlalu Kpuusan Prsn Nomor 74/M/2003, Mnggankan DR. Mukhls Pan, Arsp Nasonal Rpublk Inonsa mngmbangkan Program Ssm Pnglolaan Arsp Brbass Tknolog Informas an Komunkas (SPATI) yau aplkas pnglolaan arsp nams scara lkronk ssua ngan rn prkmbangan globalsas nformas mana hampr sluruh un kanor Pmrnah maupun Swasa lah mnggunakan prangka kompur. SPATI n lah aplkaskan bbrapa nsans Pmrnah Pusa.

Paa anggal 6 Jul 2004 Drs. Djoko Uomo, MA lank mnja Kpala Arsp Nasonal Rpublk Inonsa brasarkan Kpuusan Prsn Nomor87/M/2004, anggal 21 Jun 2004. Dalam masa kpmmpnannya Djoko Uomo, sbaga Kpala ANRI yang bsarkan lngkungan ANRI brusaha mwujukan Vs an Ms ANRI ngan brbaga program yang bnar-bnar ssuakan ngan prkmbangan globalsas an kbuuhan yang aa lngkungan ANRI. Gung layanan Publk yang braa palng pan yang mrupakan ujung ombak layanan masyaraka rnovas smkan rupa shngga mnmbulkan knyamanan bag pngunjung yang aang. Krjasama Nasonal an Inrnasonal gakan alam rangka mmajukan una karspan rmasuk krjasama alam rangka pngrman pgawa ANRI unuk blajar luar ngr.

Apa yang lakukan sblumnya, juga lanjukan kpala ANRI slanjunya yau H.M. Aschn,SH,M.Hum. yang mngmbangkan krja sama bukan hanya ngan nsus alam ngr mlankan juga lmbaga karspan luar ngr. Slan u, bnuk juga Bala Arsp Tsunam Ach Provns Nanggro Ach Darussalam. D sampng u, unuk plaksanaan unang-unang nomor 43 ahun 2009 rb prauran pmrnah nomor 28 ahun 2012 yang mmprjlas fungs an pran ANRI. Brasarkan PP rsbu, lakukan pmbnaan arspars yang aa nsans pmrnah, TNI/POLRI,BUMN/BUMD an prguruan ngg.

Pnngkaan Kualas Sumbr Daya Manusa (SDM) ak hanya lakukan luar ngr saja, ap lakukan juga ANRI yau ngan mmbrkan kursus-kursus yang apa mnngkakan pngahuan pgawa shnggabsa mmbrkan pngaban rbak kpaa masyaraka ssua ngan ugas an fungs ANRI. Pngolahan an pmlharaan arsp-arsp sas ap laksanakan an ngkakan sambl rus mnorong laksanakannya program-program lan spr program Cra Darah, Cra Nusanara maupun program lannya spr program Ssm Informas Jarngan Karspan Nasonal. Syar lmbaga ANRI an karspan pun rus lakukan ruama mlalu ma, bak cak maupun lkronk. Dngan mkan harapkan masyaraka mngahu ugas an fungs ANRI yang paa akhrnya nan akan mnmbulkan ksaaran masyaraka unuk mmlhara arsp nya.

Apa u Volksraa an jlaskan prannya?

(2) Volksraa mrupakan suau lmbaga polk yang kanggoaannya mlbakan masyaraka prbum. Volksraa mmpunya fungs mmbrkan nasha yang brsfa polk kpaa Gubrnur Jnral Hna Blana mlalu sang Volksraa.

Apa pran lmbaga Raa van In?

KOMPAS.com - Dwan Hna aau Raa van In mrupakan wan yang mmlk ugas mmbr masukan aau nasha an mngawas kpmmpnan gubrnur jnral. Konsp Dwan Hna muncul sjak ahun 1609 aau saa ra Vrng Oosnsch Compagn (VOC).

Volksraa u apa?

Volksraa yang ambl ar bahasa Blana an scara harafah brar "Dwan Rakya", aalah smacam wan prwaklan rakya Hna Blana.

Apa yang maksu Volksraa an sapa yang mnja anggoanya?

KOMPAS.com - Volksraa aau Dwan Rakya aalah sbuah lmbaga pnasha bag gubrnur jnral Hna-Blana. Dalam buku Sjarah Inonsa Morn: 1200-2004 karya M.C Rcklfs, Volksraa scara fungsonal mmlk pran sbaga lmbaga prwaklan rakya bag pmrnahan Hna-Blana.